Highlights Waterdag

Deze sluis en stuw zijn gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De Kromme Rijn werd door bochtafsnijding en kanalisatie geschikt gemaakt voor aanvoer van water voor inundatie (het met opzet onder water zetten van land met als doel de opmars van de vijand te verhinderen of vertragen). Daardoor duurde het onder water zetten nog maar vier tot twaalf dagen in plaats van een maand. De sluis is nu een Rijksmonument en wordt alleen nog gebruikt voor het schutten van werkboten. De stuw is volautomatisch en is voorzien van een vispassage.

In 1870 kreeg de Kromme Rijn een belangrijke rol in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het onder water zetten van het gebied rond Utrecht duurde toen bijna een maand; dat moest sneller. De rivier werd verbreed, bochten afgesneden en stuwen en sluizen aangelegd. In Wijk bij Duurstede kwam een grote inundatiesluis. Inunderen is onder water zetten. Hiermee werd Wijk bij Duurstede de kraan van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Nu kostte het onder water zetten van de inundatievelden nog maar 4 tot 12 dagen. De inlaat wordt nu nog dagelijks gebruikt voor aanvoer van vers water voor de stad Utrecht en de Vecht. Bij het sluiscomplex staat de oude schotbalkenloods. In deze loods liggen de schotbalken die werden gebruikt om de inlaat af te sluiten.

Met de voltooiing van het Amsterdam-Rijnkanaal in 1950 tussen Wijk bij Duurstede en Houten, ontstond een structureel tekort aan water in het Kromme Rijngebied. Het waterpeil in het Amsterdam- Rijnkanaal ligt namelijk bijna drie meter lager, waardoor het water uit de polders naar het kanaal stroomt. Voor de aanvoer van water in het Kromme Rijngebied werd ter hoogte van de Goyerbrug een gemaal gebouwd. Het in 1972 gebouwde en in 2006 totaal gerenoveerde gemaal Caspargouw heeft deze taak overgenomen. Caspargouw is een inlaatgemaal gecombineerd met een uitlaatstuw voor het Kromme Rijngebied, via de Caspargouwse Wetering.

In 2017 is het inundatiegebied Blokhoven officieel geopend. Dit gebied is zo ingericht omdat circa 10 jaar geleden half Schalkwijk onder water stond tijdens hevige regenbuien. De afwatering bleek daartegen niet opgewassen. Voor het schap dient de polder nu als broodnodige, extra waterberging. Hier kan totaal 23.000 kubieke meter overtollig water worden opgeslagen, zodat in tijden van hevige stortregens en plensbuien de Schalkwijkers niet nóg eens tot aan hun enkels in het water komen te staan.

De oude sluis, of ook wel Vaartse sluis genoemd, is een dubbele schutsluis in Vreewijk. In vroegere tijden was dit nog een belangrijke plaats in de binnenvaart. De sluis verbindt de rivier de Lek met de Vaartsche Rijn. Op dit moment is de sluis een rijksmonument, evenals de nabijgelegen sluiswachterswoning.

De Lekdijk beschermt een groot deel van Midden- en West- Nederland tegen overstroming. Als de Lekdijk doorbreekt kan een groot deel van de randstad overstromen, tot Amsterdam aan toe. Daarom wordt de dijk tussen Amerongen en Schoonhoven versterkt. Dit over een totale lengte van 55 km. Met deze dijkversterking zorgen we ervoor dat de dijk ook in de toekomst voldoende veilig is.

De Prinses Beatrixsluizen is een sluizencomplex in Nieuwegein met drie kolken. Ze vormen, via het Lekkanaal, de scheepvaartverbinding tussen de rivier de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal. Ze zijn, als eerste bouwwerk in Nederland, in 1938 vernoemd naar de toen net geboren prinses Beatrix.

De oorspronkelijke sluis was een tweelingsluis, in februari 2019 is de derde schutkolk in gebruik genomen door de toegenomen scheepvaart. Jaarlijks passeren er nog steeds zo’n 50.000 schepen door deze sluizen.

In 1896 werd aan de Lekdijk het Peilschaalhuisje gebouwd. Deze was bestemd om bij hoog water de waterstanden te meten zonder last te hebben van golfslag. Het uit grauwe baksteen opgetrokken huisje is overkapt met een later aangebracht houten schilddak met roeven. Hierin bevindt zich een luik om de meting te verrichten. Het inwendige bevat de peilschaal.

Vanaf deze plek aan de Lek werd een verbinding met het dorp Rijswijk onderhouden. In 1872 werd het oude veerhuis afgebroken en een jaar later werd het huidige veerhuis gebouwd. Oorspronkelijk diende het pand als woonhuis / café en kaartverkoop voor het veer. Door de dijkverbreding loopt de weg een aantal meters voor het huis langs. Oorspronkelijk liep de weg over de dijk tussen de veranda en het gietijzeren hek voor het veerhuis.