Highlights 75 Jaar Vrijheid

De Oosterkerk in Zeist is een Rijksmonument. De kerk is sinds 16 april 1936 in gebruik. Een gedenksteen meldt als datum 1 augustus 1935, vermoedelijk gaat dit om de eerste steen.

In de kerk hangt een gedenkplaat welke de slachtoffers van de tweede wereldoorlog herdenkt uit Zeist.

Dit monument is te vinden in het Hogelandse Park in Utrecht. Het beeld staat hier ter herinnering aan 7 mei 1945 toen Utrecht werd bevrijd door het Engelse 49^ste Regiment Verkenningstroepen Polar Bears. De Polar Bears trokken als onderdeel van het Eerste Canadese Leger over de Biltstraat de  stad binnen. Het standbeeld is gemaakt door de Nederlandse beeldhouwer Marie-José Wessels.

Fort De Bilt werd gebouwd in 1816-1819 en moest de oostzijde van Utrecht beschermen. In de loop van de 19e en 20ste eeuw werden er een wachthuis (1850), een bomvrije kazerne (1875) en remises en groepsschuilplaatsen gebouwd. In de Tweede Wereldoorlog werden hier 140 mannen, vooral verzetsstrijders, door de bezetter gefusilleerd. Een monument, een klokkenstoel, de dodenbunker en naamplaten herinneren daar nog aan.

In het pand Maliebaan 35 op de Utrechtse Maliebaan was tijdens de bezetting het hoofdkantoor van NSB gevestigd. De leider van de NSB, Anton Mussert, had hier zijn werkkamer op de eerste verdieping. Het balkon aan de voorzijde van het pand gebruikte hij voor het afnemen van parades op de Maliebaan en voor toespraken.

De bevrijdingsboom staat op de hoek van de Zonnenburg en de Lepelenburg. De bruine beuk is daar gepland ter herinnering aan de bevrijding van Utrecht uit handen van de Duitse bezetting in 1945.

In Lunet ligt een atoomschuilkelder met daarin dit museum. Het richt zich op democratie in alle facetten. Een deel van de tentoonstelling gaat over het Nationaal-socialisme vanaf 1933 en de Jodenvervolging in Utrecht in de Tweede Wereldoorlog. In december 2018 heeft dit museum helaas haar deuren gesloten.

Het Joods Monument is een gedenkteken voor de joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit Utrecht. Ruim 1600 mensen zijn in 1942 en 1943 gedeporteerd, slechts 400 van hen keerden terug. Het Monument staat aan de Johan van Oldenbarneveltlaan voor station Utrecht Maliebaan. Van dit toen niet verder in gebruik zijnde station werden vanaf 18 augustus 1942 de meeste Utrechtse Joden gedeporteerd naar Kamp Westerbork en vervolgens naar de vernietigingskampen. Sinds 1954 is hier het Spoorwegmuseum gevestigd. Ook staat op het terrein van het museum een wagon die werd gebruikt voor de transport naar de kampen.

Vliegbasis Soesterberg was de pionier voor de luchtvaart en is nu een centraal punt in de natuurverbindingen op de Utrechtse Heuvelrug. Op de voormalige vliegbasis zijn nog enkele vooroorlogse objecten te zien, waaronder het oudste luchtvaartgebouwtje van Nederland (1910) en een hangar uit 1928. Uit de oorlog dateert een parachutewasserij met droogtoren, gebouwd door de Duitsers. Van groot belang is het erfgoed uit de Koude Oorlog, waaronder diverse typen vliegtuigshelters en de zogenaamde Zuluhal.

Kamp Amersfoort is een Nationaal Monument op de grens van Leusden en Amersfoort. In de periode van 1941 tot 1945 hebben ongeveer 35.000 veelal politieke gevangenen voor korte of langere tijd vastgezeten in dit doorgaans- tevens strafkamp dat onder direct bevel stond van de SS. Na de oorlog wilde men de verschrikking uit het kamp zo snel mogelijk vergeten en werd het kamp volledig ontmanteld. In 2004 is er een mooie bescheiden gedenkplaats gerealiseerd, die het herrijzen van de herinnering uit de vergetelheid symboliseert.

BELANGRIJK: Het terrein tegenover het bezoekersgebouw en de gedenkplaats, waar je onder andere het monument de Stenen Man, het lijkenhuisje en het loopgravenstelsel vindt, zijn vrij toegankelijk. Wil je ook nog een een kijkje nemen in het bezoekerscentrum? Dan dien je op voorhand online te reserveren.